Núi Tam Đảo thuộc địa phận huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc, gồm 3 đỉnh núi cao sừng sững, giữa là Thạch Bàn (cao 1585m), bên tả là Thiên Thị (cao 1375m), bên hữu là Phù Nghĩa (cao 1250m).

Từ xa xưa, núi Tam Đảo đã nổi tiếng bởi sự huyền bí và linh thiêng. Đời Vua Hùng thứ 7 (Hùng Chiêu Vương), nghe truyền rằng núi Tam Đảo là dãy núi thiêng, thường có thần tiên quần tụ, Vua cho lập đàn cầu tiên trong 7 ngày 7 đêm. Vua đã gặp người con gái là linh khí của núi rừng Tam Đảo và lập bà làm chính vương phi.

Năm 1291, đời Vua Trần Nhân Tông (1279-1293), năm ấy đại hạn, Vua sai người đi lập đàn cầu đảo ở khắp nơi mà chưa được mưa. Đến núi Tam Đảo cầu thần núi thì được linh nghiệm. Nhà vua mới phong cho thần núi Tam Đảo là “Thanh Sơn Đại Vương” (nghĩa là vị Thần của núi xanh).

Từ đó trở đi, các triều đại phong kiến thường tới núi Tam Đảo để cầu đảo hoặc cầu Thần núi phù trợ cho Quốc thái dân an. Ngày mùng 5 tháng 10 năm Canh Ngọ, niên hiệu Thái Hòa thứ 8 (1450) đời vua Lê Nhân Tông, quan đại thần Lê Khắc Phục vâng mệnh triều đình lên tế Thần núi Tam Đảo. Dấu tích còn ghi lại tại Bia Đá Chữ còn gọi là bia Ma Nhai.

Đền thờ Thanh Sơn Đại Vương được xây dựng năm 2012 để thờ thần núi Tam Đảo, một tín ngưỡng đã có từ lâu đời tại vùng đất linh thiêng này.